Menu

Prosesu Geiriau

3.2 - Creu

Cyflwyniad

Prosesu geiriau ydy un o elfennau 3.2 'Creu'. Mae’n ymwneud â chreu a golygu testun.

Ym Mlwyddyn 3 rydyn ni’n canolbwyntio yn bennaf ar newid golwg gwaith sydd wedi’i deipio trwy newid ffont, lliw a maint a hefyd ychwanegu delweddau. Rydyn ni hefyd yn parhau i wella eu sgiliau arbed ac agor ac yn canolbwyntio ar ychydig fotymau allweddol fel Clo Caps

Fframwaith

3.2 - Creu

  • creu a golygu cydrannau aml-gyfryngol
  • trefnu ystod o destun, delwedd, sain, animeiddiad a fideo at ddibenion penodol.

Sgil wrth Sgil

  • Dechrau defnyddio prosesydd geiriau (Google Docs/Word).
  • Deall y gwahaniaeth rhwng Clo Caps a Shift.
  • Dod yn ddethol wrth argraffu.
  • Mewnosod delweddau o ffeil ac o’r we.
  • Defnyddio Diwedd a Hafan i symud i ddechrau a diwedd llinellau
  • Newid math o ffont, maint ac arddull
  • Mewnosod darluniau a symbolau i wella gwaith.
  • Amlygu testun a defnyddio torri, copi a gludo.
  • Dewis enwau ffeil priodol, agor gwaith, golygu ac arbed eto.
  • Derbyn gwahoddiad i gydweithio ar ddogfen a golygu ar yr un pryd.
  • Arbed yn lleol yn annibynnol gydag enw ffeil addas. Dechrau arbed i’r cwmwl.

(EAS ICT Skills Framework)

Geirfa

amlygu    mewnosod   copïo   gludo   torri   fformatio    enwau ffeil   ffont   testun

Gweithgaredd 1

Gwella Rhigymau

Dau Gi Bach

Dyma weithgaredd syml sydd yn canolbwyntio ar sgiliau creu a golygu testun. Fe fydd y plant yn dewis rhigwm, yn ei theipio (gan ddefnyddio Word neu Google Docs) ac yna’n gwella’r gwaith drwy newid ffont, lliw a maint y testun ac ychwanegu delweddau.

Paratoi:

  • Gwnewch yn siŵr bod y plant yn gwybod amrywiol rigymau, neu bod ganddyn nhw gopïau
  • Arbedwch rhai lluniau perthnasol mewn ffolder ar y cyfrifiadur/gweinydd.
  • Paratowch ffolder iddyn nhw arbed eu gwaith arni.

Gweithgaredd:

  1. Teipiwch rigwm ar brosesydd geiriau (Word/Google Docs)
  2. Gwnewch y teitl yn arbennig naill ai drwy newid maint, lliw a ffont neu drwy ddefnyddio WordArt.
  3. Amlygwch yr holl waith a newid ffont, lliw a maint.
  4. Byddwch yn greadigol wrth newid maint, ffont a lliw rhai eiriau (a’r teitl)
  5. Mewnosodwch ddelwedd o ffeil ac yna copïwch a gludwch eich delwedd eich hun o’r we.
  6. Arbedwch y ffolder gywir gydag enw ffeil priodol.

Cofiwch

  • Dysgwch y gwahaniaeth rhwng Clo Caps a Shift iddyn nhw
  • Dangoswch iddyn nhw beth mae’r botymau Diwedd a Hafan yn ei wneud (os ar beiriant Windows)
  • Pwysleisiwch y neges nad ydyn ni’n argraffu popeth, dim ond y gwaith gorffenedig rydyn ni eisiau ei arddangos.
  • Trafodwch y gwahaniaeth rhwng arbed ar y cyfrifiadur (yn lleol) ac ar y gweinydd (rhwydwaith). Efallai y gallech fynd â nhw i weld gweinydd yr ysgol er mwyn iddyn nhw all gwerthfawrogi beth yn union ydy e.

Meini Prawf

  • Rwy’n gallu newid lliw, maint a ffont testun
  • Rwy’n gallu mewnosod delweddau o’r cyfrifiadur a’r we.
  • Rwy’n gallu arbed fy ngwaith yn y ffolder gywir gydag enw ffeil da.

Elfennau Fframwaith Eraill

1.3 – Hawliau Digidol

Gallwch gael trafodaeth am hawlfraint delweddau ar-lein a sut y dylem ni roi cydnabyddiaeth

2.3 Storio a Rhannu

Mae dysgu eich disgyblion i arbed y gwaith yn y ffolder gywir gydag enw ffeil priodol yn arbed cryn dipyn o amser i chi yn y pendraw! Cofiwch eu dysgu i agor yn ogystal ag i arbed.

3.1 Cynllunio, Cyrchu a Chwilio

Trafodwch pa allweddeiriau i’w defnyddio pan yn chwilio am ddelweddau ar-lein.

3.3 Gwerthuso a Gwella

Eich asesiad cymheiriaid ac/neu hunanasesiad arferol.

Geirfa

ffont     amlygu   testun     torri   copïo   gludo    clo caps   shift   mewnosod   delwedd   enw ffeil   ffolder

Syniadau Amrywio

Mae’n amlwg y gellir addasu’r agwedd rhigwm o’r dasg yma i ba bynnag ydy’ch pwnc cyfredol. Gellid teipio idiomau, diffiniad o allweddeiriau pwnc neu ysgrifennu eu cerddi eu hunain. Cadwch y gwaith teipio yn fyr er mwyn iddyn nhw allu canolbwyntio ar y sgiliau fformatio a dylunio.

Gweithgaredd 2

Ysgrifennu E-lyfr

Er ein bod fel rheol yn meddwl am deipio testun ar gyfrifiadur neu liniadur, mae’n bwysig ein bod hefyd yn dysgu’r un sgiliau ar sgrin gyffwrdd fel iPad. Yn y gweithgaredd yma fe fydd y disgyblion yn creu e-lyfr syml gan ddefnyddio ap fel Book Creator.

Paratoi:

  • Diben y dasg yma ydy dysgu’r dechnoleg o greu e-lyfr. Fe ddylai’r disgyblion felly fod wedi ymchwilio i bwnc eu e-lyfr o flaen llaw neu bod cardiau ffeithiau ar gael iddyn nhw.
Creu Llyfr

Gweithgaredd:

  1. Cyflwynwch eich ap creu e-lyfr (ein dewis ydy Book Creator). Esboniwch bod e-lyfr fel llyfr ond ei fod yn weledol ar ddyfais symudol yn unig.
  2. Dangoswch iddyn nhw sut i ddechrau llyfr newydd ac ychwanegu testun fel teitl
  3. Newidiwch faint, ffont a lliw teitl.
  4. Ychwanegwch gefndir a ffrâm i’r testun.
  5. Ychwanegwch ddelwedd, naill ai gydag ap camera neu o’r rhyngrwyd (os ydyn nhw wedi dysgu gwneud hyn).
  6. Amlygwch y teitl, ei gopïo ac yna ei ludo ar y dudalen nesaf.
  7. Ar bob tudalen, mewnosodwch lun a rhywfaint o destun (geiriau disgrifiadol, pennawd neu baragraff byr yn dibynnu ar allu).
  8. Rhowch enw ffeil i’ch llyfr a phan fyddwch wedi gorffen, ei allforio i iBook fel e-lyfr.

Cofiwch

  • Mae amlygu, copïo a gludo yn anoddach ar iPads nag ar gyfrifiadur. Mae angen dysgu’r sgil yma iddyn nhw.
  • Arbedwch ddelwedd o chwiliad ar y we i’ch Camera Roll trwy ddal eich bys yn llonydd ar y ddelwedd a dewis ‘Arbed Delwedd’. Mae hwn yn sgil holl bwysig i’w ddysgu gan ei fod yn angenrheidiol ar gyfer cymaint o brosiectau’n seiliedig ar iPad.
  • Gellir argraffu e-lyfrau (er na fydd fideos a sain yn gweithio wrth gwrs) ond ni ellir eu hagor yn hawdd ar gyfrifiadur.  Allforiwch nhw i OneDrive, Google Drive neu Dropbox i sicrhau eu bod wedi cael eu harbed yn rhywle lle y gellir eu dangos a’u hagor eto ar iPads eraill.

Meini Prawf

  • Rwy’n gallu ychwanegu testun i e-lyfr gwag.
  • Rwy’n gallu golygu lliw, maint a ffont testun a’i osod lle rydw i eisiau
  • Rwy’n gallu mewnosod lluniau i fy llyfr o’r camera ac o’r we.

Elfennau Fframwaith Eraill

1.3 – Hawliau Digidol

Mae cyfle yma i drafod yr angen i gael caniatâd cyn defnyddio ffotogtraffau pobl eraill yn eich gwaith.

2.3 Storio a Rhannu

Gallwch gael trafodaeth am hawlfraint y delweddau ar-lein a sut y dylem roi cydnabyddiaeth os ydych yn defnyddio rhai yn eich gwaith. Gallwch hefyd esbonio’r dyfrnodau ar rai delweddau yn Google Search.

3.1 Cynllunio, Cyrchu a Chwilio

Trafodwch pa allweddeiriau i’w defnyddio pan yn chwilio am ddelweddau ar-lein.

3.3 Gwerthuso a Gwella

Eich asesiad cymheiriaid ac/neu hunanasesiad arferol.

Vocabulary

ffont     amlygu   testun     torri   copïo   gludo    llusgo   ailfeintio   mewnosod   delwedd   e-lyfr

Syniadau Amrywio

Unwaith y bydd y disgyblion wedi dysgu hanfodion creu e-lyfr, mae modd iddyn nhw ddefnyddio’r sgiliau i greu e-lyfrau yn gyflym i ddangos beth maen nhw wedi ei ddysgu. Mae modd iddyn nhw gyflawni’r un sgiliau hefyd wrth ddefnyddio lluniwr llyfr comic fel Comic Life.

Gweithgaredd 3

Gwneud Poster

Parti Nadolig

Gellir creu poster ar gyfer unrhyw bwnc neu ddigwyddiad ac mae eu llunio yn ffordd ardderchog o ddysgu prosesu geiriau sylfaenol. Er bod hwn yn weithgaredd syml iawn, gwnewch yn siŵr eich bod yn canolbwyntio ar ddysgu’r sgiliau technegol.

Paratoi:

  • Trafodwch pa wybodaeth sydd yn mynd ar y poster.
  • Lluniwch ffolder gyda chasgliad o ddelweddau perthnasol y gallan nhw eu defnyddio.

Gweithgaredd:

  1. Edrychwch ar rai enghreifftiau o’r math o boster y gallan nhw ei greu.
  2. Gan ddefnyddio rhaglen gyhoeddi (e.e. Publisher, PowerPoint, Google Slides etc.) lluniwch nifer o flychau testun a theipiwch yr wybodaeth berthnasol.
  3. Golygwch liw, maint a ffont bob blwch testun.
  4. Ychwanegwch ddelweddau’n uniongyrchol o’r we ac o ffolder sydd wedi’i harbed.
  5. Ailfeintiwch a symudwch y blychau testun o gwmpas i wneud i’r poster edrych yn ddeniadol ac yn gytbwys (lliwiau tebyg, gwybodaeth bwysig yn fwy, dim bylchau mawr gwag).

Cofiwch

  • Dysgwch y gwahaniaeth rhwng Clo Caps a Shift iddyn nhw
  • Dangoswch iddyn nhw beth mae’r botymau Diwedd a Hafan yn ei wneud (os ar beiriant Windows)
  • Pwysleisiwch y neges nad ydyn ni’n argraffu popeth, dim ond y gwaith gorffenedig rydyn ni eisiau ei arddangos.
  • Trafodwch y gwahaniaeth rhwng arbed ar y cyfrifiadur (yn lleol) ac ar y gweinydd (rhwydwaith). Efallai y gallech fynd â nhw i weld gweinydd yr ysgol er mwyn iddyn nhw all gwerthfawrogi beth yn union ydy e.

Meini Prawf

  • Rwy’n gallu newid lliw, maint a ffont testun
  • Rwy’n gallu mewnosod delweddau o’r cyfrifiadur a’r we.
  • Rwy’n gallu arbed fy ngwaith yn y ffolder gywir gydag enw ffeil da.

Elfennau Fframwaith Eraill

1.3 – Hawliau Digidol

Gallwch gael trafodaeth am hawlfraint delweddau ar-lein a sut y dylem ni roi cydnabyddiaeth

2.3 Storio a Rhannu

Mae dysgu eich disgyblion i arbed y gwaith yn y ffolder gywir gydag enw ffeil priodol yn arbed cryn dipyn o amser i chi yn y pendraw! Cofiwch eu dysgu i agor yn ogystal ag i arbed.

3.1 Cynllunio, Cyrchu a Chwilio

Trafodwch pa allweddeiriau i’w defnyddio pan yn chwilio am ddelweddau ar-lein.

3.3 Gwerthuso a Gwella

Eich asesiad cymheiriaid ac/neu hunanasesiad arferol.

 

Geirfa

ffont     amlygu   testun     torri   copïo   gludo    clo caps   shift   mewnosod   delwedd   enw ffeil   ffolder

Syniadau Amrywio

Gallwch newid y math o boster i gyd-fynd gyda beth bynnag ydy’ch pwnc yn ddigon hawdd (e.e. poster digwyddiad, poster rhybudd, poster gwybodaeth). Fel dewis arall i boster, beth am fewnosod llun o gymeriad llyfr ac ysgrifennu ymadroddion disgrifiadol yn y blychau testun o’i amgylch.