Cyfathrebu
2.1
Gweithgaredd 1
Clwb Llyfrau
Erbyn iddyn nhw gyrraedd Blwyddyn 4 fe ddylai fod gan y disgyblion brofiad o e-bostio. Mae’r gweithgaredd yma yn gwneud e-bostio yn rhan rheolaidd o wythnos disgybl trwy greu clwb llyfrau e-bost gyda’ch dosbarth.
Paratoi:
- Gwnewch yn siŵr bod gan pob plentyn fynediad i rhyw ffurf o e-bost ysgol diogel. Gall hyn fod trwy Hwb, G Suite for Education neu trwy system e-bost ffug yn Purple Mash. Os nad ydy hyn wedi’i sefydlu eisoes yn eich ysgol, atgoffwch eich Arweinydd Technoleg pa mor bwysig ydy hynny!
- Gwiriwch i weld os oes gan eich disgyblion brofiad o e-bostio ers Blwyddyn 3. Os na, edrychwch ar weithgareddau Blwyddyn 3 ar gyfer ‘Cyfathrebu’.
- Dysgwch uned llythrennedd ar adroddiadau llyfrau (oni bai eu bod eisoes wedi gwneud hyn ym Mlwyddyn 3).
Gweithgareddau:
- Trafodwch beth mae’r disgyblion wedi’i ddysgu am adolygiadau llyfrau. Dywedwch wrthyn nhw ei bod yn mynd i ysgrifennui adolygiad byr o lyfr y dosbarth. Fe fddylai’r adolygiad yma gynnwys crynodeb, disgrifiad o hoff gymeriadau/rhannau ac ydyn nhw’n argymell y llyfr ai peidio.
- Fe ddylai’r disgyblion fewngofnodi i’w ebost (trwy Google neu Hwb).
- Gofynnwch iddyn nhw ysgrifenniu ebost i gyd-ddisgybl yn cynnwys eu hadolygiad byr o lyfr, ond i beidio â’i anfon ar unwaith.
- Atgoffwch nhw sut y gallwn wneud y testun yn fwy diddorol trwy newid lliwiau, maint a ffont. Gofynnwch i’r disgyblion arborfi gyda hyn yn eu negeseuon ebost.
- Fe ddylai pawb anfon eu hadroddiadau llyfr at eu cyd-ddisgyblion. Yna’r wythnos ganlynol fe ddylai’r disgyblion ateb y person a anfonodd ebost atyn nhw yn diolch iddyn nhw am yr adroddiad llyfr ac anfon adroddiad newydd ar lyfr newydd.
Cofiwch
- O ran e-bost, mae angen i chi wybod pa brofiad blaenorol sydd gan eich dosbarth. Mae’r Fframwaith Cymhwysedd Digidol yn disgwyl i ddisgybl Blwyddyn 4 fod eisoes yn e-bostio yn annibynnol ym Mlynyddoedd 2 a 3 ac yn cyfrannu at negeseuon e-bost ers Blwyddyn 1. Wrth gwrs efallai nad ydy hynny’n wir eto yn eich dosbarth chi ac os felly, gall fod o gymorth i chi edrych ar weithgareddau Blwyddyn 3 i ddechrau cyn symud ymlaen i’r gweithgaredd Blwyddyn 4 yma.
- Mae angen i chi bwysleisio agwedd e-ddiogelwch wrth ddysgu e-bost. Mae angen iddyn nhw ddeall pa mor bwysig ydy hi i ysgrifennu negeseuon e-bost priodol a pheidio â defnyddio geiriau annymunol.
- Os byddwch yn sefydlu hyn yn gywir, gall ysgrifennu e-bost cyflym am eu llyfr darllen wythnosol ddod yn dasg wythnosol. Gofynnwch iddyn nhw ysgrifennu at gyd-ddisgybl neilltuol un wythnos ac yna ateb e-bost gan ddisgybl gwahanol yr wythnos wedyn.
Gweithgaredd 2
Atodi Cerddi
Mae’r gweithgaredd yma yn estyniad ar y gweithgaredd cyntaf gyda’r disgyblion yn anfon negeseuon ebost. Yr unig wahaniaeth y tro yma ydy y byddan nhw yn ychwanegu atodiadau ac yn ysgrifennu ar ffurf mwy ffurfiol.
Paratoi:
- Gofynnwch i’r disgyblion ysgrifennu cerddi am rai o’r pethau maen nhw wedi ei wneud ym Mlwyddyn 4.
Gweithgareddau:
- Atgoffwch y disgyblion sut i atodi dogfennau o’u cyfrifiadur neu gyfrif cwmwl i ebost (fe fyddan nhw wedi gwneud hyn i raddau ym Mlwyddyn 3.)
- Esboniwch eu bod yn mynd i anfon eu cerddi at eu hathro/athrawes dosbarth blaenorol i ddangos sut maen nhw wedi setlo/mwynhau eu hamser ym Mlwyddyn 4.
- Trafodwch ddyluniad e-bost mwy ffurfiol oi’ gymharu gyda’r negeseuon e-bost maen nhw’n anfon at eu ffrindiau yn Ngweithgaredd 1 (Annwyl…. paragraff newydd ar gyfer cynnwys. Oddi Wrth…llai o newidiadau fformatio etc.)
- Ysgrifennwch y negeseuon ebost ac atodwch y cerddi.
Cofiwch
- Gwnewch yn siŵr eich bod yn trafod pam bod hyn yn sefyllfa dda i ddefnyddio e-bost yn hytrach na ffurfiau eraill o gyfathrebiadau ar-lein ac all-lein (h.y. mae’n eu galluogi i atodi’r gwaith ei hun, mae’n galluogi eu hathro/athrawes blaenorol i ddarllen eu gwaith pan mae ganddyn nhw amser, mae’n gyflymach na llythyrau ac ychydig yn llai ffurfiol.)
Gweithgaredd 3
Galwadau Fideo
Dydy galwadau fideo ddim y dull hawsaf i’w ddysgu i ddisgyblion am gyfathrebu ar-lein. Yn aml mae hidlwyr Awurdodau Lleol yn blocio mynediad i Skype a Facetime mewn ysgolion, a gall yr angen i gael rhywun ar ben arall yr alwad fod yn hunllef os ydy pob plentyn yn mynd i wneud galwad bersonol.
Yr ateb syml ydy cyfyngu Galwadau Fideo i weithgaredd dosbarth cyfan, gan ddefnyddio rhai o’r awgrymiadau isod. Fe fydd angen dadflocio Skype neu Facetime, ond dim ond ar gyfer cyfrifon athrawon. Gan fod Galwadau Fideo yn cael eu crybwyll yn benodol yn y Ffframwaith ni ddylai fod gan eich Awdurdod Lleol broblem gyda rhoi caniatâd i hyn.
Awgrymiadau ar gyfer Gweithgareddau
- Pan fyddwch ar drip ysgol, treuliwch amser ar FaceTime neu Skype gyda dosbarth arall yn yr ysgol yn dweud wrthyn nhw sut hwyl rydych chi’n ei gael. Mae hyn yn gweithio hyd yn oed yn well ar drip preswyl.
- Trefnwch ‘Skype/Hangout Dirgel'. Mae hyn yn cynnwys trefnu galwad fideo rhwng eich dosbarth a dosbarth arall mewn ardal, sir neu wlad arall (o fewn parth amser tebyg). Mae’r dosbarthiadau yn gofyn cwestiynau i’w giydd ac yn ceisio dyfalu ym mha ardal neu wlad mae’r dosbarth arall yn byw. Gallwch ddarganfod ysgol i wneud Skype Dirgel gyda nhw trwy wefan Mystery Skype Microsoft.
- Treuliwch amser FaceTime gyda Siôn Corn! Os oes gennych wirfoddolwr sydd yn fodlon gwisgo fel Siôn Corn, gofynnwch iddyn nhw wneud galwad fideo gyda’r dosbarth cyfan cyn y Nadolig i ofyn cwestiynau ac i’w hatgoffa i fod yn dda.