Menu

Dinasyddiaeth

1.1, 1.2, 1.3 & 1.4

Cyflwyniad

Mae 'Dinasyddiaeth' yn ymwneud â defnydd diogel a chyfrifol o dechnoleg.

Mae’r llinyn ‘Dinasyddiaeth’ ychydig yn wahanol i’r tri arall oherwydd mae’n canolbwyntio cymaint ar wybodaeth ag y mae ar sgiliau. Yn y Meithrin, mae llawer llai o gynnwys yn y llinyn yma nag sydd yn y grwpiau blynyddoedd hŷn ac felly rydyn ni wedi cynnwys y pedair elfen ‘Dinasyddiaeth’ ar un dudalen.

Fframwaith

1.1 - Hunaniaeth, Delwedd ac Enw Da

  • gwahaniaethu rhwng rhywun y maent yn ei adnabod a rhywun nad ydynt wedi cwrdd ag ef, e.e. mae hyn yn gysylltiedig ag addysg bersonol a chymdeithasol (ABCh)/lles a byddai'n rhan o addysg 'Stranger Danger'.

1.2 - Iechyd a Lles

  • defnyddio dyfeisiau a chyfryngau digidol a hynny'n ofalus, e.e. enwi amryw ddyfeisiau digidol a'u defnyddio'n briodol.

1.3 - Hawliau Digidol, Trwyddedu a Pherchnogaeth

  • ychwanegu eu henw at waith digidol drwy ddefnyddio llythyren flaen, e.e. teipio llythyren flaen eu henw ar fysellfwrdd
  • adnabod peth gwaith sy’n berchen i eraill, e.e. chwilio am lun sydd wedi’i greu gan gyfoed/oedolyn cyfarwydd.

1.4 - Ymddygiad ar-lein a seiberfwlio

  • adnabod emosiynau eraill ar ystod o feddalwedd digidol, e.e. siarad am deimladau a dechrau adnabod emosiynau; ystyried sut y gall gweithredoedd a geiriau effeithio ar bobl eraill; deall bod canlyniadau i ymddygiad; gwybod pryd y byddant yn grac, yn bryderus neu'n ofnus, a phryd i ofyn am help
  • rhoi rhesymau am yr hyn a hoffir/nas hoffir o ran gweithgareddau ar y sgrîn.

Geirfa

ffrind   dieithryn/person dieithr     cyfrifiadur     iPad     camera     bwrdd gwyn     enw     teipio   hoffi     dim yn hoffi     e-bost     galwad fideo

Gweithgareddau

1.1 – Hunaniaeth, Delwedd ac Enw Da

Rhowch ffotograffau o wahanol bobl i’r disgyblion. Gwnewch yn siŵr bod yna gymysgedd o:

  • Staff yr ysgol
  • Disgyblion y dosbarth
  • Sêr
  • Cymeriadau fel Siôn Corn, Elsa, Minion
  • Oedolion mewn dillad proffesiynol (meddyg, dyn/menyw siop, adeiladwr, nyrs)
  • Pobl cwbl ddieithr (oedolion a phlant)

Gofynnwch i’r disgyblion pa rai maen nhw’n eu hadnabod. Yna gofynnwch iddyn nhw pa rai maen nhw wedi eu cyfarfod. Yn olaf, gofynnwch iddyn nhw pa rai sydd yn ddieithr. Esboniwch bod pobl ddieithr yn cynnwys sêr a hyd yn oed Siôn Corn ac nid oedolion a phlant nad ydyn nhw yn eu hadnabod yn dda yn unig!

Fel mae’r Fframwaith yn nodi, fe ddylai’r gweithgaredd yma fod yn rhan o’ch addysg perygl dieithriaid arferol.

1.2 – Iechyd a Llesiant

Does yna ddim tasgau penodol wedi’u gosod ar gyfer yr elfen yma yn y Meithrin. Gwnewch yn siŵr eich bod yn defnyddio’r termau cywir yn rheolaidd ar gyfer dyfeisiadau digidol (e.e. gliniadur, cyfrifiadur, Chromebook, iPad, camera, bwrdd gwyn) a gwnewch restr o reolau dosbarth ar drafod offer o’r fath (e.e. peidiwch â rhedeg tra’n cario technoleg, daliwch nhw mewn dwy law, dim cipio.)

1.3 – Hawliau Digidol, Trwyddedu a Pherchnogaeth

Fel ‘Iechyd a Llesiant', does yna ddim gweithgareddau penodol yma. Wrth i ddisgyblion ddod yn fwy cyfarwydd gyda theipio llythrennau (gweler 3.2 ‘Creu’), anogwch nhw i deipio eu henw o dan eu gwaith digidol. Wrth ddangos gwaith disgybl ar y bwrdd gwyn, gwnewch yn siŵr bod enw’r disgybl yn glir a pwyntiwch e allan i’r dosbarth.

1.4 – Ymddygiad ar-lein a Seiberfwlio

Fe ddylai disgyblion allu adnabod gwahanol emosiynau mewn ffotograffau, fideos a delweddau cartŵn. Rhowch gasgliad o ddelweddau iddyn nhw yn dangos oedolion a phlant gyda gwahanol fathau o wynebau. Gofynnwch i’r disgyblion eu trefnu yn hapus/trist neu dig/caredig. Wrth wylio cartŵns neu raglenni teledu plant amser llaeth neu amser chwarae, holwch y plant yn rheolaidd sut mae’r gwahanol gymeriadau yn teimlo.

Pan mae eich disgyblion yn cymryd rhan mewn tasgau technoleg, gofynnwch iddyn nhw beth maen nhw’n hoffi a dim yn ei hoffi am ddefnyddio technoleg yn y ffordd yna. Gofynnwch iddyn nhw beth maen nhw’n ei fwynhau ei wneud orau ar gyfrifiadur/iPad, a pham.